Χρήματα διάσωσης πηγαίνουν στην Ελλάδα, μόνο για να φύγουν προς τα έξω πάλι.

η ακρόπολη
Ο Έλληνας επιχειρηματίας ήταν νευρικός, όπως μετέφερε μια βαλίτσα παραγεμισμένη με μετρητά μέσω της ασφάλειας του αεροδρομίου της Αθήνας πριν από λίγους μήνες. Αλλά οι πολύ
απασχολημένοι και καταπονημένοι αξιωματούχοι τον έγνεψαν να περάσει. Λίγες ώρες αργότερα, ο άνδρας προσγειώθηκε στη Φρανκφούρτη, όπου γρήγορα κατάθεσε τα χρήματα του σε μια γερμανική τράπεζα.

Το απόθεμα του Έλληνα επιχειρηματία ήταν μέρος των 40 δις €, που οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες έχουν αποσύρει από τις ελληνικές τράπεζες από το Δεκέμβριο, επιδεινώνοντας τα οικονομικά δεινά της χώρας.

Η έξοδος μετρητών είναι ένα μικρό κομμάτι ενός μεγαλύτερου παζλ, παρά τις δύο μεγάλες διεθνείς διασώσεις τώρα η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση και πιο βαθιά στο χρέος. Πρόκειται για ένα πολιτικά φορτισμένο θέμα που θα διαμορφώσει τις διαπραγματεύσεις για ένα νέο πακέτο οικονομικής βοήθειας αξίας 86 δις €.

Πολλά από τα προηγούμενα κεφάλαια διάσωσης είχαν πάει για την αποπληρωμή των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν οι ιδιώτες επενδυτές και άλλες κυβερνήσεις της ευρωζώνης, αντί να τονωθεί η ανάπτυξη. Εντός Ελλάδα, τα χρήματα που υποτίθεται ότι θα αναπλήρωναν τα κεφάλαια των τραπεζών, ώστε να έχουν την δυνατότητα δανείσουν χρήμα για την ανάκαμψη της ετοιμοθάνατης οικονομίας. Αντ 'αυτού, συσσωρεύτηκαν στα ταμεία των τραπεζών για τα επισφαλή χρέη, και κατά αυτόν τον τρόπο δόθηκε χρόνο για τους Έλληνες και ξένους επενδυτές να βγάλουν τα χρήματά τους έξω.

"Ξέρω ότι δεν είναι πατριωτικό", δήλωσε ο Έλληνας επιχειρηματίας, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας για να προστατεύσει τη φήμη του. Αλλά τα χρήματα, περίπου 14.000 €, αντιπροσώπευαν τις οικονομίες μιας ζωής των συνταξιούχων γονέων του, είπε, και δεν ήταν πλέον ασφαλή στην τοπική τράπεζα.

Από το 2010 σε άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχουν δώσει στην Ελλάδα περίπου 230 δισ € σε κεφάλαια διάσωσης. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει δανείσει περίπου € 130 δισεκατομμύρια στις ελληνικές τράπεζες.

Το τελευταίο πακέτο οικονομικής βοήθειας θα εξακολουθήσει ένα παρόμοιο μοτίβο με τα προηγούμενα. Μόνο ένα μικρό μέρος των χρημάτων, θα πάρει η Ελλάδα και θα κατευθυνθεί για την επούλωση της οικονομίας. Σχεδόν το 90 τοις εκατό θα πάει προς τα χρέη, τόκους και την υποστήριξη των προβληματικών τραπεζών στην Ελλάδα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να βάλουν στην άκρη επιπλέον ένα πακέτο 35 δις € αναπτυξιακής βοήθειας ώστε να ξεκινήσει την οικονομία. Αλλά τα κεφάλαια είναι δυσεύρετα και θα είναι διαθέσιμα μόνο σε μικρές δόσεις αργότερα μέσα στο έτος.

Οι Έλληνες αισθάνονται δικαιολογημένα ότι το τελευταίο πακέτο διάσωσης πιθανό δεν θα τους ωφελήσει και πολύ.

."Το σχέδιο διάσωσης είναι ως επί το πλείστον πρόκειται για τις τράπεζες και τους πιστωτές μας," δήλωσε ο Νίκος Καλαμπογιάς, ένας ιδιοκτήτης σούπερ μάρκετ στο κέντρο της Αθήνας ο οποίος είπε ότι οι πελάτες του έχουν σταματήσει τα πολλά ψώνια, αλλά μόνο για τα πιο βασικά αγαθά, βάζοντας την επιχείρηση του σε κίνδυνο.

"Ελπίζω ότι θα βοηθήσει, αλλά οι τράπεζες δεν δανείζουν, και δεν βλέπω κανένα σημάδι ότι οποιαδήποτε χρήματα πρόκειται να βοηθήσουν αυτή την οικονομία", είπε.

Στη Γερμανία και άλλες χώρες της Βόρειας Ευρώπης, επικρατεί το αντίθετο συναίσθημα. Οι πλουσιότερες χώρες δανείζονται τεράστια ποσά για την Ελλάδα, η σκέψη τους πηγαίνει, ότι αυτά για τους Έλληνες πάνε χαμένα.

"Η οικονομία της χώρας έχει καταστραφεί", δήλωσε σε συνέντευξή του, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα στο γερμανικό περιοδικό Spiegel. "Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να απαντήσει γι 'αυτό."

Εν τω μεταξύ, ένα άλλο σχέδιο διάσωσης περιπλέκει ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην Ελλάδα: το βουνό του χρέους της. Η επιπλέον ενίσχυση θα προστεθεί μόνο σε εκείνο το σωρό, καταπνίγοντας τη δυνατότητα για μια οικονομική ανάκαμψη.

Κατά τις συνομιλίες ανάμεσα στην Ελλάδα και τους πιστωτές της, υπάρχει μια αυξανόμενη αναγνώριση του γεγονότος ότι το βάρος του χρέους στην Ελλάδα θα πρέπει να χαλαρώσει. Την Πέμπτη, ένας ανώτερος αξιωματούχος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, δήλωσε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να καταλήξουμε σε ένα συγκεκριμένο σχέδιο για την ελάφρυνση του χρέους στην Ελλάδα πριν από το ταμείο θα συμμετάσχει σε κάθε νέο πακέτο διάσωσης.

Ωστόσο, οι ηγέτες αλλού στην Ευρώπη πιστεύουν ότι οι Έλληνες ηγέτες δεν έχουν κάνει αρκετά για να μειώσουν το χρέος και να επιτευχθεί καλύτερη ανάπτυξη, μέσω της πώλησης κρατικών περιουσιακών στοιχείων, η πάταξη της φοροδιαφυγής ή της μείωσης της γραφειοκρατίας.

"Θα χρειαστεί κάποια ελάφρυνση του χρέους", δήλωσε ο ανώτερος αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας. "Αλλά είναι σημαντικό αυτό να συνδέεται με τις μεταρρυθμίσεις που διασφαλίζουν ότι η Ελλάδα μπορεί να αναπτυχθεί ξανά".

Η ανάπτυξη δεν ήταν ποτέ το πρωταρχικό μέλημα από τότε που η Ελλάδα άρχισε να λαμβάνει τις διασώσεις.

Πίσω στο 2010, οι πολιτικοί ηγέτες της ευρωζώνης, καθώς και ανώτατοι αξιωματούχοι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ήταν τρομοκρατημένοι ότι η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει, επιβάλλοντας τεράστιες απώλειες για τις τράπεζες και άλλους επενδυτές και απειλούσε μια ανανεωμένη οικονομική κρίση. Το χρέος ήταν σε μεγάλο βαθμό κατέχονται από ελληνικές και διεθνείς τράπεζες. Και η Ελλάδα, οι αξιωματούχοι φοβόταν, ότι θα μπορούσε να είναι μία ακόμη Lehman Brothers, η επενδυτική τράπεζα που κατέρρευσε το 2008, ξεκινώντας ένα παγκόσμιο πανικό.

Αναγκάζοντας τις τράπεζες να αναλάβουν τις απώλειες του ελληνικού χρέους "θα είχε άμεσες και καταστροφικές συνέπειες για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, για να μην αναφέρουμε τις ευρύτερες δευτερογενείς επιδράσεις," δήλωσε ο John Lipsky, πρώτος αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος του ΔΝΤ κατά τον χρόνο, κατά τη διάρκεια μιας αμφιλεγόμενης συνάντησης της εκτελεστικής επιτροπής τον Μάιο του 2010, σύμφωνα με πληροφορίες που διέρρευσαν πρόσφατα λεπτά.

Για να εμποδιστεί η Ελλάδα να αθετήσει τις οφειλές της στους πιστωτές, χορήγησαν στην Ελλάδα ένα πακέτο σωτηρίας των 110 δις € το Μάιο του 2010. Αλλά αυτό δεν καθησύχασε τους φόβους ότι και άλλες υπερχρεωμένες χώρες θα μπορούσαν επίσης να πτωχεύσουν. Η ελληνική σανίδα σωτηρίας σύντομα ακολούθησε τη διάσωση της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας.

Όταν η Ελλάδα απόκλινε και πάλι το καλοκαίρι του 2011, πήρε ένα δεύτερο πακέτο διάσωσης αξίας 130 δις €, εκ των οποίων όλα δεν έχουν εκταμιευτεί.

Αντί της διαγραφής των χρεών των χωρών αυτών, συνήθης πρακτική όταν μια χώρα δανείζεται περισσότερο από ό, τι μπορεί να πληρώσει, δάνεισαν το ΔΝΤ και άλλες χώρες της ευρωζώνης αποτελεσματικά περισσότερα χρήματα. Ένας από τους κύριους στόχους ήταν να προστατεύσουν τις ευρωπαϊκές τράπεζες που είχαν αγοράσει ελληνικά, ιρλανδικά και πορτογαλικά ομόλογα, ελπίζοντας να κάνουν ένα αξιόλογο κέρδος.

Οι τράπεζες και οι επενδυτές δεν κατάφεραν να αποφύγουν τον μπελά. Το 2012, όταν η Ελλάδα βρέθηκε και πάλι σε κίνδυνο αθέτησης των υποχρεώσεων της, οι επενδυτές έκαναν δεκτή μια συμφωνία που θα τους καταβαλλόταν μόνο το ήμισυ περίπου της ονομαστικής αξίας των συμμετοχών τους.

Μεγάλο μέρος της βοήθειας που δόθηκε στην Ελλάδα είχε περιστραφεί γύρω από τις τράπεζες. Από το 2010, η Ελλάδα έλαβε 227 δις € από άλλες χώρες της ευρωζώνης και το ΔΝΤ Από αυτά τα 48.2 δις € πήγαν για την ανασύσταση των κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών, σύμφωνα με MacroPolis, μια επιχείρηση οικονομικών αναλυτικών στοιχείων με έδρα την Αθήνα. Περισσότερα από 120 δις € πήγε να πληρωθεί το χρέος και τους τόκους, και περίπου 35 δις € πήγαν στις εμπορικές τράπεζες που είχαν απώλειες από το ελληνικό χρέος.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει διαθέσει πάνω από 130 δις € σε δάνεια προς τις ελληνικές τράπεζες, μεταξύ των οποίων περίπου 90 δις €, με τη μορφή των βραχυπρόθεσμων μετρητών έκτακτης ανάγκης. Οι τράπεζες είναι στενά συνυφασμένες με την κυβέρνηση, η οποία κατέχει την πλειοψηφία των μετοχών σε τρεις από τις τέσσερις μεγαλύτερους έλληνες δανειστές.

Υπάρχει μια λογική για τη διάσωση των ελληνικών τραπεζών. Κατάρρευσή τους θα έχουν τρομερές συνέπειες για την ήδη ετοιμοθάνατη ελληνική οικονομία.

"Κάθε φορά που κάτι συμβαίνει με τις τράπεζες, το σύνολο της οικονομίας σταματάει", είπε ο Νίκος Βέττας, ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, ένας εξέχον οικονομικός ερευνητικός οργανισμός με έδρα την Αθήνα. "Έτσι, τα χρήματα δόθηκαν στις τράπεζες και η ιδέα ήταν ότι μόλις σταθεροποιηθούν, τότε η οικονομία θα αρχίσει να τρέχει και πάλι. Τουλάχιστον, αυτό ήταν το σχέδιο. "

Αλλά ποτέ οι τράπεζες δεν ανέκαμψαν αρκετά για να ξεκινήσουν να δανείζουν περισσότερα χρήματα στην οικονομία και οι ξένες επενδύσεις μόλις που έρρεαν στη χώρα. Ακόμη χειρότερα, τα χρήματα που προβλέπονταν για τη διάσωση των ελληνικών τραπεζών δεν ήταν ένα δώρο. Ήταν ένα δάνειο. Έτσι, τα ποσά προστέθηκαν στο ήδη τεράστιο χρέος της Ελλάδας.

Σε μερικά χρόνια, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ, το χρέος στην Ελλάδα θα είναι ίσο με περίπου το διπλάσιο της ετήσιας οικονομικής παραγωγής της χώρας.

Οι οικονομολόγοι λένε ότι το νέο πακέτο διάσωσης θα κάνει μετά βίας τα πράγματα καλύτερα.

Περίπου 25 δις € από τη τελευταία βοήθεια θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν μια ακόμη διάσωση των ελληνικών τραπεζών. Θα πρέπει όμως τώρα να χρειαστούν ακόμη περισσότερα χρήματα για να αναπληρώσουν τα δισεκατομμύρια ευρώ σε καταθέσεις που αποσύρθηκαν από τους Έλληνες φοβούμενοι την πολιτική αναταραχή και τους περιορισμούς στις μεταφορές χρημάτων. Οι έλεγχοι κεφαλαίου πλέον έχουν προξενήσει περαιτέρω συμπίεση των επιχειρήσεων.

Το υπόλοιπο από τα 86 δις € θα χρησιμοποιηθούν για να πληρωθεί το χρέος και οι πληρωμές τόκων προς τους πιστωτές, ιδίως στην ΕΚΤ και το ΔΝΤ, σύμφωνα με την Oxford Economics, μια βρετανική εταιρεία ανάλυσης.

"Δανείζονται νέα χρήματα για να πληρώσουν τα παλιά χρήματα. Αυτή είναι η παγίδα στην οποία βρίσκονται, "δήλωσε ο Ασόκα Mody, ένας πρώην ΔΝΤ οικονομολόγος που τώρα διδάσκει στο Πρίνστον. "Στην ελληνική τραγωδία δεν υπάρχουν νικητές."

0 σχόλια: